Złamanie Collesa lub złamanie nasady dalszej kości promieniowej należy do częstych urazów w rejonie nadgarstka i przedramienia. Statystyki mówią nawet o 90% w stosunku do wszystkich urazów tego rejonu. Statystycznie najbardziej narażone na złamanie Collesa, są kobiety po 65. roku życia z powodu zmian osteoporozowych. Jednak urazu tego typu diagnozuje się także u dzieci i młodzieżyu których układ kostny jest jeszcze nie w pełni rozwinięty oraz u wszystkich grup w trakcie wypadków komunikacyjnych, sportowych itd.
Objawy:
- silny ból i opuchlizna nadgarstka nasilającasię podczas próby poruszania palcami i/lub dłonią
- duże ograniczenie zakresu ruchów ręki w stawie nadgarstkowym
- zaczerwienienie, krwiak w rejonie urazu
- miejscowy wzrost temperatury
- deformacja nadgarstka – (złamanie z przemieszczeniem). Na skutek przesunięcia odłamków kości, nadgarstek i dłoń przesuwają się prostopadle względem pozostałej części kończyny.
Przyczyny:
Główną przyczyną urazu jest upadek. Pod wpływem działania dużej siły dochodzi w trakcie podporu stroną dłoniową do przemieszczenia części zewnętrznej kości promieniowej i jej supinacji. Rzadszą odmianą złamania w tym rejonie są złamanie typu Smitha, które powstaje kiedy punktem podporu jest strona grzbietowa dłoni. Spotyka się również złamania wyrostka rylcowatego kości promieniowej typu Bartona.
Leczenie i rehabilitacja:
Od strony ortopedycznej złamanie typu Collesa wymaga sprawdzenia stanu naczyń krwionośnych (np. drożność tętnicy promieniowej która doprowadza krew do dłoni) oraz nerwów obwodowych. Przeprowadza się także badanie RTG ręki a w bardziej skomplikowanych sytuacjach rezonans tomograf.
W przypadku złamania stabilnego (bez przemieszczenia) lekarze wprowadzają leczenie zachowawcze po udanej repozycji, czyli nastawieniu ręki. Następuje unieruchomienie nadgarstka i kciuka w opatrunku gipsowym lub z wykorzystaniem ortezy, którenosi się przez 6 tygodni.
Spotkać się można również z jednoczesnym unieruchomieniem stawu łokciowego. Ma to na celu wyeliminowanie przyruchów mięśnia ramienno – promieniowego. Jego funkcje nawracania i odwracania (pronacja i supinacja) w łokciu i nadgarstku są bardzo ważne dla powrotu do pełni sprawności. Dlatego unieruchomienie w odpowiedniej pozycji i udana repozycja (nastawienie) mają wpływ na prawidłowe działanie tego mięśnia po zakończeniu leczenia. Po około trzech tygodniach, jeśli nie ma przeciwwskazań skraca się gips do przedramienia, co umożliwia wprowadzenie rehabilitacji w rejonie stawu łokciowego.
W przypadku złamania niestabilnego (wieloodłamowego) oraz w przypadku nieudanej repozycji stosuje się leczenie operacyjne.
Rehabilitacja w fazie unieruchomienia obejmuje:
- ćwiczenia izometryczne palców
- ćwiczenia czynne i z oporem palców (chwytne, przeciwstawne)
- ćwiczenia czynne rejonu obręczy barkowej oraz stawów łokciowych (w zależności od wielkości gipsu)
- magnetoterapia (już w trakcie opatrunku gipsowego)
- laser,
- hydroterapia (jeśli istnieje możliwość zdjęcia opatrunku)
Tutaj filmik z kanału dorehabilitacji.pl na temat rehabilitacji w złamaniu Collesa
Rehabilitacja po 6 tyg obejmuje:
- kontynuację i rozwój w/w ćwiczeń z fazy unieruchomienia
- masaż klasyczny lub głęboki poprzeczny
- ćwiczenia rozciągające prostowniki i zginacze nadgarstka
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie rejonu urazu
- poizometryczna relaksacja mięśni (PIR)
- ćwiczenia na supinację i pronację w stawach nadgarstkowym i łokciowym
- ćwiczenia na cały łańcuch biomechaniczny kończyny górnej
- neuromobilizacje nerwów kończyny górnej (w ostatniej fazie terapii)
Złamania typu Collesa nie należy bagatelizować ponieważ, charakteryzuje się ono dużą częstotliwością powikłań. Warto dokładnie obserwować odczucia, wygląd i reakcje palców dłoni w trakcie noszenia gipsu. Każde wątpliwości należy natychmiast zgłaszać lekarzowi. Do najczęstszych powikłań zaliczyć można:
- uszkodzenie nerwów (zaburzenia czucia, drętwienie, kłucie, pieczenie ręki)
- brak zrostu kości i powstające deformacje
- zwyrodnienia
- przykurcz Volkmanna (przykurcz niedokrwienny) powodujący szponowate ułożenie ręki
- zespół sudecka (30% z przypadków powikłań)
- cieśń nadgarstka